ΣΧΟΛΙΚΗ ΦΟΒΙΑ

Ο όρος «σχολική φοβία» αναφέρεται σε μια συμπεριφορά που
χαρακτηρίζεται από φόβο για την παρακολούθηση του σχολείου και ταυτόχρονη άρνηση στη συμμετοχή σε όλο το φάσμα των σχολικών δραστηριοτήτων.

Η πρώτη εμφάνιση φόβου για το σχολείο εμφανίζεται στον παιδικό σταθμό,
το νηπιαγωγείο και κορυφώνεται στη Βʼ τάξη του Δημοτικού.

Η σχολική φοβία όμως παρατηρείται και στο γυμνάσιο. Δεν πρέπει να συγχέουμε τη σχολική φοβία με τις πρώτες αρνητικές αντιδράσεις του παιδιού όταν πρωτοπηγαίνει στο σχολείο. Γενικότερα, το παιδί δείχνει έναν ενστικτώδη φόβο προς το άγνωστο και  το καινούριο. Το σχολικό περιβάλλον για το νέο μαθητή είναι κάτι άγνωστο και το αβέβαιο. Είναι φυσικό λοιπόν τις πρώτες μέρες της εισόδου του παιδιού στο σχολείο
να υπάρχουν ακόμη και έντονες αντιδράσεις και άρνηση του παιδιού να πάει
στο σχολείο. Οι εκδηλώσεις αυτές μετά τις πρώτες εντυπώσεις, συνήθως
υποχωρούν.

Κάποιες συμπεριφορές και έντονες αντιδράσεις παιδιών με έντονη άρνηση για το σχολικό περιβάλλον.

• Αόριστα σωματικά συμπτώματα, όπως στομαχόπονοι, πονοκέφαλοι, πόνος στο λαιμό, ναυτία ή ζάλη, διάρροια, ιδιοτροπίες στο φαγητό, νυχτερινούς εφιάλτες, ενούρηση, εγκόπριση κλπ
• Το παιδί απουσιάζει συχνά λόγων αυτών των συμπτωμάτων
• Τα συμπτώματα εμφανίζονται κατά κύριο λόγο το πρωί.
• Την ώρα που πρέπει το παιδί να πάει σχολείο παρουσιάζει
• αντικοινωνική συμπεριφορά, όπως εκρήξεις
• θυμού, επιθετικότητα, υπερκινητικότητα, άρνηση να δεχτεί
• φαγητό.
• Η συμπεριφορά αυτή επιδεινώνεται τη στιγμή της αναχώρησης για
• το σχολείο ή κατά την άφιξη στο σχολείο.
• Συνήθως υπάρχουν ελάχιστα από τα παραπάνω κατά τα
• σαββατοκύριακα και τις διακοπές, ενώ εμφανίζονται την Κυριακή
• το βράδυ και τη Δευτέρα το πρωί.
• Το παιδί αναζητά τους γονείς του κατά την παραμονή στο
• σχολείο και θέλει να γυρίσει στο σπίτι.
• Τα συμπτώματα έχουν αρχίσει στο νηπιαγωγείο ή στην Α΄τάξη
• του Δημοτικού.
• Τα συμπτώματα αρχίζουν το Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο.
• Τα παιδί σ' όλες τις υπόλοιπες δραστηριότητες του φαίνεται υγιές και ενεργητικό

Αντιμετώπιση

Σημαντικές σκέψεις: Σχετίζεται ο φόβος με προβλήματα στις διαπροσωπικές του
σχέσεις, με τη χαμηλή επίδοση ή με το σχολείο γενικά; Σχετίζεται με ένα γενικευμένο άγχος στο γονικό περιβάλλον; Προβλήματα ή δυσκολίες της οικογένειας; Πώς εκφράζει το παιδί τα συναισθήματά του για το σχολείο;

Οι γονείς σε αυτές τις καταστάσεις χρειάζονται ψυχραιμία και υπομονή. Η ενίσχυση της κοινωνικότητας και για τα παιδιά αλλά και τους γονείς στη φάση αυτή είναι σημαντική. Όσο περισσότερες επαφές και σχέσεις με συνομηλίκους έχει το παιδί από μικρή ηλικία τόσο μεγαλύτερη είναι η προσαρμοστικότητα του στο νέο περιβάλλον. Συχνά είναι χρήσιμη η εισαγωγή του παιδιού στον παιδικό σταθμό στην ηλικία των τριών ή τεσσάρων.

Σημαντική παράμετρος: Η αντιμετώπιση των αρνητικών συναισθημάτων των γονέων για τη συμπεριφορά του παιδιού. Συχνά και πολύ φυσιολογικά οι γονείς αισθάνονται την ίδια ανασφάλεια και άγχος για τον αποχωρισμού του παιδιού τους, ενώ αρκετά συχνά βιώνουν και ενοχές ιδιαίτερα όταν το παιδί έχει έντονες και άσχημες αντιδράσεις, όλο αυτό γίνεται ένα εκρηκτικό μείγμα. Η αντιμετώπιση όλων αυτών των σκέψεων-συναισθημάτων έχει ευεργετική επίδραση στη συμπεριφορά του παιδιού.